Samenwerking

Het Sint Jacobs Godhuis maakt samen met anderen bestuurlijk deel uit van:

Bij het Sint Jacobs Godshuis zijn ook een aantal “fondsen op naam” ondergebracht. Dit zijn:

Het Sint Jacobs Godshuis en een aantal van de genoemde stichtingen zijn eigenaar van (hofjes)woningen. Meer informatie over de toewijzing en het beheer van deze panden is vermeld onder woningen.

TBC-fonds

Haarlems deel van het TBC-fonds onder de paraplu van het Godshuis

De Stichting Haarlems Tuberculosefonds benaderde in 2011 het college met de vraag of het CvR bereid was om het Haarlemse deel van dit fonds als een “fonds op naam” over te nemen.
​Het college heeft deze vraag bevestigend beantwoord, waarna het Haarlems TBC-fonds per 31 december 2011 is opgeheven. Het Haarlemse deel zal in de jaarstukken van het Godshuis als v.m. TBC-fonds Haarlem herkenbaar blijven.
​
Giften worden verstrekt aan Haarlemse instellingen, die zich inzetten voor het lenigen van sociale noden van Haarlemmers. De rechtsopvolger van de Haarlemse GGD kan jaarlijks voor projecten die gericht zijn op de gezondheidszorg voor zwakkeren in de Haarlemse samenleving aanvragen indienen. Van het jaarlijkse giftenbudget kan maximaal 25 procent voor dergelijke projecten worden toegekend.

De besteding van het giftenbudget van het TBC-fonds is verwerkt in het hoofdstuk “toegekende giften in ” in het jaarverslag.

Stichting Vrouwe- en Antonie Gasthuys

In 1440 schonk Claes Brenssoenszoon een huis in de Klerksteeg (nu Bakenesserstraat) aan de kapel op Bakenes “om den rechten armen dairin te logieren ende te leggen”. Dit werd het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis waar arme vrouwelijke reizigers twee nachten mochten logeren. In ditzelfde jaar schonk Jan Claes Dierdtsen aan het gilde van het Heilig Kruis een kapel en een gasthuis met twee kamers: het Sint Antonie Gasthuys. Als gevolg van financiële problemen werd in 1726 het Antonie Gasthuys aan de Schalkwijkerpoort opgeheven. De gebouwen werden verkocht. De nog aanwezige goederen en bewoonsters werden overgebracht naar het Onze Lieve Vrouwe Gasthuys dat vanaf dat moment Vrouwe- en Antonie Gasthuys heette.

In 1786 verhuisden de bewoonsters naar het huidige hofje in het Klein Heiligland. Voor de oude vrouwen betekende dit een grote verbetering: in het oude hofje moesten zij met negen personen één kamer met bedsteden delen. Nu kreeg ieder een eigen huisje.

In verband met o.a. het scheppen van waarborgen om de continuïteit van het bestuur en de stichting te garanderen zijn op 5 maart 2008 de statuten van deze stichting gewijzigd. Het bestuur is uitgebreid tot vijf personen, waarvan er drie benoemd worden door de Diaconie van de Protestantse Gemeente Haarlem en twee door het Sint Jacobs Godshuis.

Het statutaire doel van de stichting is in het bijzonder het huisvesten van personen die bereid zijn het statutaire doel van instandhouding van het monument te behartigen teneinde de beste waarborg te verkrijgen voor een duurzame goede staat van het onroerend goed.

Het hofje bestaat uit een hoofdgebouw met op de begane grond een regentenkamer en twee appartementen. In de zijvleugels bevinden zich in totaal zes woningen.

Stichting Coelombie

Op 7 mei 1805 overleed de Haarlemse klokkenmaker Johannes Coelombie. In zijn testament bepaalde hij dat tweehonderd jaar na zijn overlijden dit testament geëffectueerd moest worden. Op grond van een codicil werd deze termijn gewijzigd in honderd veertig jaar na het overlijden van de laatste van zijn twee huishoudsters. In deze honderd veertig jaar moesten het Nederduisch Gereformeerde Diaconiehuis, het Lutherse Weeshuis en het Roomsche Godshuis genaamd Sint Jacob het vermogen beheren.

Het testament werd op 5 januari 1999 feestelijk openbaar gemaakt. Het vermogen van het fonds was in de afgelopen twee eeuwen gegroeid van fl. 10.000 naar fl 9,2 miljoen.

Om uitvoering te geven aan het doel van het testament: “de onbeschaamde bedelarije uitroeijen, de armen en noodlijdenden in hun nooddruft verzorgen, aan de kost te helpen en in hun eigen onderhoud helpen voorzien” richtten de Diaconie der Hervormde gemeente Haarlem en het college van regenten van het Sint Jacobs Godshuis de Stichting Coelombie op.

Het statutaire doel van de stichting is: “het mogelijk maken van activiteiten die erop gericht zijn sociaal zwakkeren uit Zuid-Kennemerland in onze samenleving te laten integreren, ondermeer door middel van arbeidsparticipatie, een en ander zoveel mogelijk in de geest van het testament van wijlen Johannes Coelombie, alsmede het ondersteunen van instellingen en organisaties die zich daarop richten”. Beide oprichters brachten ieder twee miljoen gulden in.

zie ook www.coelombie.nl

Stichting Vincentius van Paulo Haarlem

Op 5 januari 1850 besloten zes heren – waar onder de heer Van Bemmel, collegelid van het Sint Jacobs Godshuis – om ook in Haarlem een conferentie te stichting van de “Vereeniging van den Heilige Vincentius à Paulo”. Tot de taken van een Vincentius Vereniging behoren van oudsher huisbezoek, onderwijs, verspreiding van godsdienstige literatuur en het organiseren van allerlei soorten liefdewerken.

In 2002 benaderde het toenmalige bestuur van de Vincentius Vereniging Haarlem het college van regenten van het Sint Jacobs Godshuis om gezamenlijk een vermogensstichting op te richten. De redenen hiervoor waren de vergrijzing en de terugloop van het aantal leden van de Vereniging, waardoor op den duur de Vereniging zou moeten worden opgeheven.

Op 30 september 2004 richtten de Vincentius Vereniging Haarlem en het Sint Jacobs Godshuis gezamenlijk de Stichting Sint Vincentius van Paulo Haarlem op. In de statuten is vastgelegd dat het bestuur van deze stichting bestaat uit drie leden uit het College van Regenten en twee uit de Vincentius Vereniging Haarlem. Nagenoeg het gehele vermogen van de Vereniging is ondergebracht in deze Stichting. Tot het vermogen behoren een aantal panden aan de Nieuwe Groenmarkt/Zoetestraat.

Naast een zevental sociale huurwoningen boden de panden huisvesting aan het Kledingmagazijn, Vincent’s Eethuis en aan enkele sociale instellingen, zoals het wijkcentrum Binnensteeds en Stichting Roads die zich inzet voor ex-psychiatrische patiënten.

H. Vincentius van Paulo

Eind 2004 is tussen het Sint Jacobs Godshuis, de Stichting Vincentius van Paulo Haarlem en het oecumenisch centrum Stem in de Stad een intentieverklaring afgesloten. De Stichting Stem in de Stad zet zich met name in voor mensen aan de onderkant van de samenleving. Naast het “aanloophuis”, straatpastoraat en hulp aan vluchtelingen verstrekt Stem in de Stad drie maal per week een gratis maaltijd aan dak- en thuislozen. In de intentieverklaring was afgesproken dat onderzocht zou worden of Stem in de Stad gehuisvest kon worden in het Vincentius Carré.

Vanaf de oprichting van de Stichting Vincentius en de ondertekening van de intentieverklaring is gewerkt aan de plannen voor renovatie en verbouwing van de panden om deze voor de komende tien tot twintig jaar geschikt te maken voor het realiseren van de doelstellingen van de stichting.

Onderdeel van de verbouwingen was het realiseren van een tweetal Fokusappartementen in de Zoetestraat voor de Stichting Hoogtepunt.

De in 2009 aangevangen renovatiewerkzaamheden van het Vincentius Carré zijn in 2011/2012 grotendeels voltooid.

Zie ook www.vincentiusstichtinghaarlem.nl

Stichting Voor Vrouwen Door Vrouwen

Samenwerking

In 1938 richtte mevrouw E.J. van Waveren-Resink de “Flatstichting vóór Vrouwen dóór Vrouwen” op om “een goede huisvesting voor alleenstaande vrouwen te bevorderen” zoals vermeld stond in de eerste statuten. In deze tijd waren de woonomstandigheden en de mogelijkheden voor alleenstaande vrouwen om onafhankelijk te wonen slecht.

Om de doelstellingen van de stichting te realiseren werd in 1938 de villa aan het Kenaupark 6 aangekocht. Dit pand moest ingrijpend verbouwd worden om geschikt te worden voor huisvesting van alleenstaanden. Hiervoor benaderde mevrouw Van Waveren de jonge architect G. Rietveld. Rietveld bouwde in de villa 12 éénkamerwoningen, die allemaal verschillend zijn.
Na de verbouwing kreeg het pand de naam EKAWO, dat staat voor Een Kamer Woningen.

Nadat in 1958 ook de villa Kenaupark 8 door de stichting was aangekocht en verbouwd, boden de huizen woonruimte aan 32 vrouwen en één conciërge-echtpaar.

In de loop van de twintigste eeuw zijn de huisvestingsmogelijkheden voor alleenstaande vrouwen zodanig gewijzigd dat zij niet meer gezien behoeven te worden als een specifieke doelgroep.

In 2007 hebben het bestuur en de Raad van Toezicht van de flatstichting samenwerking gezocht met het Jacobs Godshuis in verband met het benoemen van een nieuwe doelgroep van alleenstaande vrouwen die wel specifieke problemen met huisvesting hebben.

​Als uitgangspunt voor de samenwerking had de Stichting o.a. gesteld dat als tweede doelstelling van de stichting statutair zou worden vastgelegd het instandhouden van de twee monumentale villa’s aan het Kenaupark, inclusief de nog aanwezige interieurkenmerken van de hand van architect Rietveld in Kenaupark 6.

Daarnaast werd als voorwaarde gesteld dat de bestuursleden bij voorkeur van het vrouwelijke geslacht dienen te zijn. De voorzitter moet te allen tijde een vrouw zijn. Ook deze voorwaarden zijn vastgelegd in de statuten van 6 november 2008.

Sinds de ingrijpende restauratie en verbouwing in de jaren negentig van de vorige eeuw omvatten de twee panden dertig één- en tweekamerwoningen, elk met een eigen keuken, douche en toilet. De villa’s staan in een grote gemeenschappelijke tuin met daarin ook een ruime (privé)parkeerplaats.
Beide panden zijn rijksmonument.

In 2011 zijn renovatiewerkzaamheden uitgevoerd en zijn isolerende voorzieningen aan daken en beglazing van de beide villa’s aangebracht.

In september 2018 zijn beide panden verkocht aan NV Stadsherstel. Het bestuur heeft nieuwe doelen geformuleerd voor de toekomst en nieuwe statuten opgesteld om een doorstart te kunnen maken. De banden met Sint Jacobs Godshuis zijn daarbij verbroken.

Stichting Fondsen Blommert en Dreeger

Samenwerking

In januari 2008 benaderde de heer J.N. van Bemmel uit Antwerpen, rentmeester van de Fondsen Het Roomsch Katholiek Armenkantoor van Augustinus Alstenus Blommert en Dreeger, het college met het oog op mogelijke samenwerking.

Pastoor Augustinus Alstenus Blommert werd op 23 januari 1623 aangesteld tot kapelaan van de stad Haarlem. Bij zijn overlijden op 14 november 1659 bleek dat hij tot algeheel erfgenaam benoemd had “de gemeene armen van de katholycke religie binnen deser Stadt Haerlem”. In 1665 werd achter de Lange Veerstraat 21 het “Broodkantoor van Pastoor Blommert” gevestigd.

Mejuffrouw Elisabeth Dreeger had bij testament bepaald dat van de opbrengst van haar nalatenschap de helft moest worden besteed aan kerksieraden voor de katholieke kerken van Haarlem en de andere helft aan een wekelijkse uitkering van vijftig cent aan dertien behoeftige katholieke vrouwen. Met deze uitkering belastte zij de beheerders van het Blommertfonds.

Om het rijksmonument in de Lange Veerstraat in stand te houden en in verband met de continuïteit in het bestuur besloten de fondsbeheerder, de heer Van Bemmel en het college van regenten tot de oprichting van een nieuwe stichting waarin de vermogens van de fondsen Blommert en Dreeger zouden worden opgenomen.
Op 25 augustus 2008 werd de Stichting Fondsen Blommert en Dreeger opgericht.

Het vermogen van de fondsen Blommert en Dreeger bestaat uit o.a. een drietal namenborden, enkele schilderijen en enkele historische meubels. Een van de schilderijen, het portret van pastoor
A.A. Blommert geschilderd door J.C. Verspronck, is te zien in het Frans Halsmuseum. Het schilderij is in langdurige bruikleen gegeven aan dit museum.

In 2008 zijn de namenborden van de fondsenbeheerders gerestaureerd en heeft de heer W.G.M. Cerutti een boek over de geschiedenis van beide fondsen geschreven.

In de jaren 2009 en 2010 vond een grondige restauratie plaats van het Broodkantoor. Na deze restauratie werd de oorspronkelijke inventaris grotendeels teruggeplaatst.

Sinds 1 januari 2019 wordt deze stichting volledig bestuurd door het College van Regenten van Sint Jacobs Godshuis.

Zie ook www.blommertendreeger.nl

Stichting Gravinnehof

In 1990 besloten het college van burgemeester en wethouders van Haarlem en het bestuur van de Stichting Haarlemse Hofjes in 1990 een prijsvraag uit te schrijven voor het ontwerp van een “Hofje van de 21ste eeuw” aan het Spaarne/Gravinnesteeg. Het college van regenten van het Sint Jacobs Godshuis verklaarde zich bereid om opdrachtgever te worden om het winnende ontwerp te realisering.

Tijdens het voorbereidingsproces benaderde het Godshuis de Stichting Hofjes Codde en Van Beresteyn met de vraag om gezamenlijk het hofje te bouwen en te exploiteren. Na het positieve antwoord van het college van regenten van de Stichting Hofjes Codde en Van Beresteyn werd in 1995 de Stichting Gravinnehof opgericht. Deze stichting heeft als doel “een hofje te stichten waar ouderen zo lang mogelijk in staat zijn in hun eigen omgeving te blijven leven”.

Op 7 mei 2001 heeft H.K.H. Prinses Margriet de Gravinnehof, bestaande uit tien tweepersoons- en zestien eenpersoonsappartementen, feestelijk geopend. Op of rond 7 mei wordt deze opening jaarlijks herdacht met een “preuve”.